Trứng lộn là loại trứng đã được ấp bằng thủ công hay công nghiệp, bên trong phôi đã hình thành. Đã từ rất lâu, các món trứng lộn được người dân Việt Nam rất ưa chuộng và coi là rất bổ.
Ngoài Việt Nam, ở một số nước châu Á khác như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Philippines và Campuchia cũng có món trứng lộn này. Tuy nhiên, về cách ăn trứng lộn thì quả thật không có nước nảo kể trên phong phú bằng. Ngay cả loại trứng lộn cũng chỉ ở Việt Nam mới có nhiều tới thế. Ngoài trứng vịt lộn phổ biến nhất, đứng thứ 2 là trứng chim cút lộn, rồi đến trứng gà lộn. Nếu may mắn, tới một vài địa phương bạn còn được thưởng thức món trứng ngỗng lộn, trứng chim các loại lộn...
1. Trứng vịt lộn
Món trứng lộn này đứng đầu trong danh sách bởi tính phổ biến và độ ngon của nó. Trứng vịt lộn ít tanh, độ đạm cao, quả trứng to nên việc "đánh chén" một quả trứng lộn là đủ no.
Về cách chế biến, ở miền Bắc, chủ yếu trứng vịt được luộc lên, ăn với gừng, rau răm. Hoặc có thể ăn với nước ngải cứu hầm thuốc bắc, cho vào bát bún riêu cua, bún ốc ăn cùng...
Ở miền Trung, người ta pha nước chấm trứng vịt lộn khá cầu kỳ, họ làm nước mắm và đu đủ ngọt, thêm vào nước chấm là rau răm, ớt cay, gừng để dậy mùi thơm đồng thời cũng át đi vị tanh của trứng.
Ở miền Nam, món trứng vịt lộn còn được gọi là "hột vịt lộn" phong phú hơn trong cách chế biến. Trứng vịt lộn ở đây được nướng, đập vòng quanh và ăn vào 1 chiếc chén nhỏ. Món trứng vịt luộc không phổ biến bằng món "hột vịt lộn xào me".
Trứng vịt lộn ở Việt Nam rất nổi tiếng, báo chí và du khách nước ngoài không ngừng nhắc về nó khi tới du lịch. Với nhiều du khách, ăn trứng vịt lộn là cả một thử thách lớn mà họ vượt qua. Bởi vì khi họ nhìn thấy hình hài trong quả trứng làm họ trùn tay khi thưởng thức.
Nếu bạn muốn ăn ngon va ko ngại xa giới thiệu đến bạn 1 địa chỉ rất nổi tiếng ở khu thảo Điền, Quán Kim Thảo ở Quận 2, đặc biệt quán có xe hơi đón bạn và chở bạn về thật chu đáo. Điều này chưa một quán bán hột vịt lộn nào có nhé.
Không như những nơi khác, hột vịt lộn có thể có lúc già, lúc non. Nhưng tại Kim Thảo, trứng vịt nào cũng vừa độ lớn, không có vị ngấy của trứng quá lớn và không chán khi trứng quá non.
Muối tiêu chấm cũng là một đặc trưng của quán. Muối được hầm kĩ, giã mịn, có độ mặn vừa, mùi thơm nhẹ nhưng không gắt của tiêu xay. Đặc biệt, ớt xay ăn kèm cũng do quán tự làm chứ không dung loại ớt xay sẵn nhiều hột bán ngoài chợ. Ớt có mùi thơm từ tỏi bằm và ngọt nhẹ của đường. Vì thế, muối tiêu chanh như tan ra trong miệng khi dùng chung với trứng vịt lộn nơi này.
Tạp CHí Gia Đình đã ăn nhiều tại nơi này, chất lượng trứng thực sự làm người khác khó tin. Có lẽ, trong lúc luộc quán đã có bí quyết riêng nên trứng vịt lộn có hương thơm đặc biệt mà không một nơi nào khác có được. Chỉ bán một món duy nhất là trứng vịt lộn nên quán bán rất đắt và có nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn và đặc biệt.
Gọi hoặc nhắn tin xe 0937610714- (riêng chiều Chủ nhật quán vẫn bán , nhưng xe đi Vũng Tàu nên không đưa đón khách)
2. Trứng chim cút lộn
Nếu so về tuổi đời thì món trứng chim cút lộn có lẽ phải kém món trứng vịt lộn cả trăm năm có lẻ. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây, món trứng lộn bé tí teo này lại rất hút khách, nhất là giới trẻ. Còn tầm các cụ già, thì món vịt lộn vẫn là số 1 và khó thay thế.
Trứng chim cút lộn gây thích thú cho thực khách ngay từ cái vỏ lấm chấm của nó (nhìn như trứng khủng long tí hon). Vỏ trứng mỏng, về cơ bản, bên trong của trứng cút lộn không khác gì trứng vịt lộn. Tuy nhiên, vì nó bé quá nên nhiều khi ăn xong mà cứ như chưa ăn! Vì thế, nếu ăn trứng vịt lộn đôi khi chỉ cần 1 quả là đủ thì ăn trứng chim cút lộn có khi phải tính tới cả chục quả mới đỡ thòm thèm.
Và như thế, với nhiều người, ăn trứng cút lộn sẽ bị lỗ, bởi theo giá thị trường bây giờ, mỗi chục trứng chim cút lộn từ 15.000-20.000 đồng. Trong khi 1 quả trứng vịt lộn chỉ từ 5.000-6.000 đồng.
Ăn trứng cút lộn cũng hơi khác 1 chút khi nước chấm thường là nước mắm pha loãng, thêm ít sả, tương ớt, gia vị chua cay vừa phải, khi ăn nhúng ngập quả trứng vào trong thứ nước chấm đó và thưởng thức.
Về món trứng này, thì trong miền Nam người ta chế ra vô cùng nhiều những món ăn hấp dẫn. Tại một quán nhỏ nằm trên đường Cao Thắng (TP. Hồ Chí Minh), người ta chế được cút lộn... 30 món. Sơ sơ bao gồm các món như xào bơ, xào cari, xào sa tế, lăn bột chiên giòn, sốt thái, chiên tiêu, xào hành, xào phô mai, xào bơ me tỏi, xào sả ớt, xào mắm gừng, xào xí muội, xào lăn… với giá 10.000 - 15.000 đồng/món.
Các món trứng cút lộn tại đây đều chế biến theo một công thức chung là trứng sau khi luộc chín, bóc vỏ và ủ trong thùng giữ nhiệt. Riêng một số món, muốn ngon, sau khi lột vỏ phải nhúng trứng qua bột, rồi chiên chín. Khi khách gọi món, đầu bếp sẽ phi thơm hành tỏi, rồi tùy theo yêu cầu của khách mà tạo thành các món nước sốt khác nhau. Sau đó, cho trứng vào, đảo nhẹ, rồi để từ 3 - 5 phút cho gia vị thấm đều vào trứng. Khi dọn ra đĩa, kèm theo trứng và nước sốt là một ít rau răm, hành phi, đậu phụng rang chín giã hơi dập.
1. Trứng gà lộn
Đã có một cuộc tranh cãi trên mạng là tại sao có trứng vịt lộn mà lại không có trứng gà lộn. Câu trả lời là trứng gà lộn cũng có nhưng không phổ biến như 2 loại trứng kể trên. Nguyên nhân thì cũng có nhiều. Có người nó do khi lộn trứng gà tanh hơn, không thơm bằng trứng vịt. Rồi thì trứng gà bản chất là đã bổ, không cần phải lộn cũng bán đắt hàng...
Nhưng cũng với nhu cầu của "thượng đế", người sản xuất thời gian gần đây cũng đã cho ra lò rất nhiều trứng gà lộn. Món trứng gà lộn này cũng có khá nhiều cách chế biến thú vị. Tiêu biểu nhất là món trứng gà lộn tẩm bột chiên giòn. Trứng sau khi luộc chín, bóc vỏ, lăn qua bột giòn rồi chiên lên.
Món thứ 2 cũng khá lạ là trứng gà lộn rang với muối. Với món nay, trứng để nguyên vỏ, rồi được rang với muối khô tới chín. Khi ăn kèm thêm với rau răm, gừng, không phải ăn với muối vì bản thân trứng đã có vị mặn trong quá trình rang.