Đã vào tháng chạp nhưng những cơn mưa lạnh vẫn cứ dồn dập. Con nước lớn khiến lượng tôm đất xuất hiện nhiều hơn quanh nhánh sông Đế Võng (Hội An, Quảng Nam). Người dân thôn Trà Quế lại í ới rủ nhau đi thả lưới bắt tôm đất.
Thả lưới bắt tôm vào ban đêm là cái thú của không riêng gì người dân Trà Quế mà cả với khách thập phương khi đến du lịch homestay ở vùng này. Màn đêm bắt đầu buông xuống, ánh đèn lập lòe đã chong chấp chới cả khúc sông Đế Võng, tiếng nói cười lao xao như hội hoa đăng. Độ vài giờ, người ta đã bắt được hàng chục giỏ tôm đất. Những con tôm đất lớn nhất chỉ bằng ngón tay út, còn nhảy lưng tưng, mang về làm món tôm hữu - món “đệ nhất tôm” của người dân Trà Quế - thì không có gì sánh bằng.
Khách phương xa đến phố cổ Hội An đúng dịp người làng rau Trà Quế tổ chức lễ hội Cầu bông (nhằm mồng 7 Tết Nguyên đán hằng năm) sẽ được xem tận mắt các thôn nữ trình diễn kỹ thuật chế biến món tôm hữu. Tôm đất còn sống mang về rửa sạch, bỏ râu, miệng, đuôi để ráo nước ướp với tiêu, mắm, bột ngọt. Sau khoảng 5 phút, xào tôm cho chín vàng. Tôm xào vừa chín tới không tẩm hương và màu nhưng vẫn có màu sắc tươi đỏ, vị ngọt đậm đà. Thịt heo ba chỉ chọn loại còn tươi nguyên mang luộc. Không luộc quá kỹ để mất đi độ giòn của thịt, sau đó cắt thành hình thỏi dài.
Ai lần đầu thưởng thức món tôm hữu Trà Quế cũng không khỏi ngạc nhiên trước đĩa tôm khá đẹp mắt với con tôm bóng lưỡng màu vàng cam tươi rói, kẹp với lát thịt cùng vài cọng hành xanh nõn quấn quanh - Ảnh: T.Ly
Một nguyên liệu khá quan trọng để làm nên món tôm hữu là các loại rau húng, ngò được hái từ vườn rau Trà Quế. Rau phải chọn thật cẩn thận vì với món tôm hữu rau để ăn sống trực tiếp chứ không qua nấu nướng. Khâu cuối cùng là gói tôm, thịt với rau. Hành hoa, chọn những cây dài và đều, cắt bỏ rễ, rửa sạch với nước rồi nhúng qua nước sôi cho tái. Phải vớt ra ngay nếu không hành sẽ nhũn và mất đi độ dai cần thiết khi dùng làm dây buộc. Người nội trợ khéo léo bẻ gập ngay chỗ khúc củ hành và lần lượt đặt thịt, đến tôm và rau húng, ngò vào trong lòng sợi hành lá. Sau đó quấn cọng hành (đã tái) quanh củ hành, thịt, tôm và rau húng, ngò. Đến vòng cuối mới khéo léo nhét lá hành vào giữa con tôm và miếng thịt để tạo điểm nhấn thẩm mỹ cho cuốn tôm.
Ai lần đầu thưởng thức món tôm hữu Trà Quế cũng không khỏi ngạc nhiên trước đĩa tôm khá đẹp mắt với con tôm bóng lưỡng màu vàng cam tươi rói, kẹp với lát thịt cùng vài cọng hành xanh nõn quấn quanh.
Cầm đũa gắp, cắn một nửa con tôm ngập sâu trong răng. Một vị ngọt ngào, mặn mà chảy tan nơi đầu lưỡi và cả hương thơm thoang thoảng của rau Trà Quế. Tất cả vẫn còn dư vị trong lòng thực khách dù đã cách xa làng Trà Quế, Hội An hàng ngàn cây số.