Phụ nữ sau khi sinh cần ăn uống đúng cách để mau chóng phục hồi sức lực, có đủ sữa cho con bú.
Một số món ăn có ích cho phụ nữ sau khi sinh thường dùng:
- Quả sung non (hoặc quả vả) 150 g, nấu cháo gạo nếp 100 g + vừng (mè) 50 g. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn vào lúc đói bụng.
Qủa sung (quả vả) có ích cho phụ nữ sau sinh. Ảnh: thuocthang.
 |
- Thịt heo nạc 150 g, nấu cháo với gạo nếp 100 g + hạt sen 50 g + mít non 100 g. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn vào lúc đói bụng.
- Thịt heo nạc 150 g, nấu canh với đu đủ non 100 g + giá đậu xanh 150 g. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn trong bữa cơm.
- Thịt heo nạc 200 g, nấu canh với mít non 150 g. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn vào lúc đói bụng.
- Cháo móng giò heo, gạo nếp: Móng giò heo 250 g, nấu cháo với gạo nếp 100 g + mít non 100 g + đu đủ non 100 g. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn vào lúc đói bụng.
- Cháo cá mực, gạo nếp: Cá mực 150 g, nấu cháo với gạo nếp 100 g + đu đủ non 100 g + ít lát gừng. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn vào lúc đói bụng.
Một số món ăn giúp nhanh chóng bồi bổ sức khỏe
Phụ nữ sau khi sinh khí huyết hư tổn, thân thể suy nhược, ăn ít, suy nhược thần kinh, người mệt mỏi:
- Cháo cá diếc: Cá diếc bạc 250 g, gạo nếp 60 g.
Cá làm sạch, bỏ vảy và nội tạng rồi cho cá vào túi vải, bỏ vào nồi cùng gạo nếp và lượng nước thích hợp để nấu thành cháo. Nêm gia vị vừa ăn. Dùng ăn nóng vào lúc đói bụng.
Cá diếc bạc có vị ngọt tính ôn, tác dụng ích khí kiện tỳ, lợi tiểu tiêu thũng, tạo sữa. Đây là thực phẩm bổ dưỡng cho phụ nữ sau khi sinh bị thiếu sữa, người bệnh lâu ngày cơ thể hư nhược, khí huyết suy hư. Có thể dùng để chữa trị chứng vô lực thiếu sức, ăn ít do tỳ vị hư nhược gây ra và chứng phù thũng.
Phụ nữ sau khi sinh khí huyết bất túc, thiếu sữa:
- Canh cá diếc: Cá diếc bạc 250 g, nấu canh ăn trong bữa cơm. Món canh này có thể làm tăng sữa.
Nếu nấu với móng giò heo 200 g thì càng tốt, ăn cái uống canh. Mỗi ngày ăn một lần, ăn khoảng 2-3 ngày thì thấy công hiệu.
Phụ nữ sau khi sinh, cơ thể hư nhược, dinh dưỡng kém, phù thũng:
- Canh cá diếc đậu đỏ: Cá diếc bạc một con 200 g, đậu đỏ 50 g, vỏ bí đao 25 g.
Cá làm sạch, bỏ vảy và nội tạng rồi cho vào nồi cùng với đậu đỏ và vỏ bí đao để nấu thành canh, không nêm muối. Dùng ăn vào lúc đói bụng.
Phụ nữ sau khi sinh, ăn uống không ngon và tiêu hóa không tốt do tỳ vị hư nhược gây ra:
- Cá diếc hấp hành: Cá diếc bạc một con 250 g, hành tím 3 củ.
Cá làm sạch, bỏ vảy và nội tạng. Hành tím băm nhỏ, cho vào bụng cá, cho thêm tiêu hột, trần bì, gừng tươi cùng ít muối, nước mắm vào. Hấp chín để ăn trong bữa cơm.
Cá diếc bạc có vị ngọt tính ôn, tác dụng ích khí kiện tỳ, lợi tiểu tiêu thũng, tạo sữa. Ảnh:baithuoc
 |
Bổ khí huyết sau khi sinh, trị thiếu sữa:
- Canh cá chép: Cá chép 1 con 250 g, nấu canh nhạt để ăn thịt và uống nước canh.
Nếu không thấy hiệu quả, có thể thêm đương quy 12 g, thông thảo 6 g vào nấu chung. Nếu cho thêm giò móng heo vào thì hiệu quả càng tốt hơn.
Cá chép: Có vị ngọt tính bình, tác dụng bổ tì kiện vị, hạ khí thông sữa, lợi tiểu tiêu thũng, thích hợp cho những người tì vị hư nhược, phù thũng, tiểu tiện khó, sản phụ thiếu sữa và chứng ho.
Sau khi bệnh hoặc sau khi sinh, tỳ vị hư nhược, ăn ít, người yếu:
- Canh cá chép, sa nhân: Lấy cá chép 250 g, sa nhân, tiểu hồi hương, một ít muối, cho nước vào nấu thành canh. Có thể kiện tỳ khai vị, tăng sự thèm ăn.
- Cá quả 250 g, nấu cháo với gạo nếp 100 g + mít non 100 g + ít lát gừng. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn vào lúc đói bụng.
Cá quả hay còn gọi là cá tràu, cá lóc, có vị ngọt tính hàn, tác dụng bổ tỳ ích vị, lợi tiểu tiêu thũng, thanh nhiệt, khử phong. Thích hợp với trường hợp sản phụ sau khi sinh bị suy nhược, thiếu sữa, những người bị phù thũng, tê thấp, tiểu tiện không thông lợi.
Sản phụ thiếu sữa và người cơ thể hư nhược sau khi phẫu thuật:
- Cá quả (cá lóc) một con khoảng 250 g, gia vị các loại.
Cá làm sạch, bỏ vảy và nội tạng, nấu canh vừa ăn. Dùng ăn trong bữa cơm. Ăn liên tục 2-3 ngày.
- Cá rô kho tiêu:
Cá rô 300 g, thịt heo ba rọi 200 g, hành lá, rau răm, dầu ăn, nước mắm, muối, tiêu, ớt, đường.
Cá rô đánh vảy, chặt vảy, móc mang, bỏ ruột, rửa sạch, để ráo. Thịt heo ba rọi rửa sạch, cắt miếng nhỏ. Hành lá, rau răm rửa sạch, hành lá cắt thành khúc ngắn, rau răm ngắt lấy lá. Ớt rửa sạch, giã dập.
Dùng nồi đất để kho cá, xếp vào nồi cứ một lớp cá, một lớp thịt, một lớp rau răm. Nêm nước mắm, muối, đường, dầu ăn, nước màu. Ướp cá khoảng 1 giờ cho thấm.
Đặt nồi lên bếp, kho lửa lớn khoảng 5 phút, sau đó để lửa riu riu cho đến khi cạn nước, cá chắc, thịt mềm, cho hành lá và ớt giã vào.
Món này rất tốt cho người cao tuổi, sức khỏe yếu, ăn uống không tiêu, phụ nữ sau khi sinh, khí huyết kém. Thịt cá rô có vị ngọt, tình bình, tác dụng bổ khí huyết, ích tỳ vị. Thích hợp với các trường hợp phụ nữ sau khi sinh khí huyết suy yếu, thiếu sữa, những người bị hư lao, đi cầu ra máu, ăn uống không tiêu, người cao tuổi, sức khỏe yếu.
- Một số loại rau quả có tác dụng lợi sữa như mít non, lá mít non, đu đủ non, quả sung non, giá đậu xanh… được dân gian sử dụng có hiệu quả từ lâu đời.
Lương y Đinh Công Bảy
Tổng Thư ký Hội Dược liệu TP HCM