Nhảy giá chóng mặt
Chỉ trong 2 tháng đầu của năm 2012, mặt hàng gas có tới 3 lần tăng giá. Lần tăng giá gần đây nhất là ngày 1/2, mỗi bình gas 12kg đã tăng tới 42.000 đồng. Trước đó, vào tháng 1, giá gas đã tăng 2 lần, với tổng mức tăng giá 32.000 đồng/bình 12kg.
Cụ thể, vào ngày 1/1, giá gas đã tăng thêm 24.000 đồng/bình. Tiếp đến, ngày 5/1, giá bán lẻ của nhiên liệu này lại được điều chỉnh tăng lên 8.000 đồng/bình. Như vậy, chỉ chưa đầy 2 tháng, giá gas đã tăng tới 74.000 đồng/bình 12kg.
Theo thống kê, trong năm 2011 đã có rất nhiều đợt tăng giá gas. Các đợt tăng giá gas trong năm 2011 cộng với 3 lần liên tiếp trong 2 tháng đầu năm 2012 đã đẩy giá gas tại Việt Nam lên cao nhất trong 10 năm trở lại đây. Hiện, giá mỗi bình gas tại cửa hàng bán lẻ ở Hà Nội khoảng từ 440.000 - 460.000 đồng/bình 12kg. Trong khi đó, phía các doanh nghiệp đầu mối thông báo mức giá thấp hơn, 425.000 đồng/bình 12kg.
Việc giá bán lẻ gas liên tục tăng khiến người tiêu dùng lo lắng. Do giá gas tăng cao, nhiều người đã người "quay lưng" với sản phẩm này mà chuyển sang dùng bếp từ, than tổ ong để thay thế. Những người có tiền thì chuyển sang dùng bếp điện.
Với mặt bằng giá gas hiện nay, không chỉ có người tiêu dùng mà ngay cả các chủ đại lý cũng thấy choáng. Nhiều chủ đại lý gas thừa nhận, loại nhiên liệu này hiện ở một mức giá quá cao so với thu nhập của đại bộ phận người dân. Giá gas tăng cao cũng ảnh hưởng không nhỏ tới việc buôn bán của họ. Nhiều chủ đại lý cho biết, từ khi gas tăng lên 400.000 đồng/bình 12kg, số lượng gas bán ra đã giảm rõ rệt.
Tăng là tất yếu
Theo quy định hiện hành, giá gas hiện được điều hành theo cơ chế thị trường nhưng vẫn thuộc diện các hàng hóa cần bình ổn giá. Theo đó, các doanh nghiệp chỉ cần đăng ký giá với cơ quan quản lý nhà nước là sở tài chính địa phương.
Trên thực tế, nhiều khi việc đăng ký giá của các doanh nghiệp đầu mối chỉ là hình thức, thậm chí có doanh nghiệp tăng giá rồi mới báo cáo. Vì vậy, giá bán đến người tiêu dùng bị nâng lên vô tội vạ. Theo đánh giá của dư luận, việc này là do các công ty kinh doanh gas làm giá.
Trước cáo buộc này, các công ty gas giãi bày, họ không làm giá gas, họ chỉ tăng theo giá thế giới. "Lãi gộp của các công ty gas khoảng vài trăm đồng một kg, khi điều chỉnh giá, chúng tôi đều có bảng kê và mức dự kiến lợi nhuận gửi Sở Tài chính xem xét. Các công ty kinh doanh gas mấy năm qua hầu như ít có lời, nếu bắt tay nhau làm giá thì mọi đơn vị đã lãi to", ông Lê Phúc Đại, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Việt Vinagas cho biết.
Ông Đại cho biết thêm, với các đại lý, hiện mức hoa hồng khoảng 30.000-40.000 đồng bán một bình 12 kg, con số này thực chất không nhiều do các đơn vị này còn phải chịu thêm tiền chuyên chở, đầu tư cơ sở...
Ông Nguyễn Tiến Thoả, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cũng cho rằng: Thị trường gas hiện đã có sự cạnh tranh khốc liệt, vì vậy khi các công ty cạnh tranh nhau thì không thể có chuyện đẩy giá lên, mà phải bán thấp hơn để thu hút khách hàng.
Một số hãng gas cho biết, thực tế họ chỉ có thể đảm bảo quản lý được giá gas trong hệ thống phân phối độc quyền là bán đúng giá niêm yết đến tay người tiêu dùng. Còn với các đại lý bán lẻ không trong hệ thống thì giá bán là giá bán buôn. Khi đó, việc các đại lý bán đến người tiêu dùng với giá nào thì hãng không biết. Vì vậy mà gần đây xảy ra tình trạng, các doanh nghiệp đầu mối gas báo cáo không tăng giá nhưng các đại lý bán lẻ gas lại tăng.
Cục trưởng Cục Quản lý giá Nguyễn Tiến Thoả lại cho rằng, mức tăng này là phù hợp với biến động của giá thế giới. "Hiện lượng gas cung ứng cho thị trường trong nước phải nhập khẩu trên 50% nên giá bán buôn LPG tại nhà máy và các cảng tăng bình quân từ 15,04% đến 15,31% so với tháng 1.
"Tuy nhiên, kiểm tra việc đăng ký giá của các doanh nghiệp đầu mối thì từ 1/2/2012, mức giá bán lẻ của các doanh nghiệp khu vực TP.HCM bình quân là 425.000đ/bình 12kg, tăng so với tháng 1 là 42.000đ/kg (tương đương mức tăng 10,97%); khu vực Hà Nội bình quân tăng 442.000đ/kg, tăng 42.000đ/kg, tương đương tăng 10,58%. Như vậy, mức tăng giá này của các công ty là hợp lý và phản ánh đúng mức tăng của thế giới", ông Thỏa cho biết.
Các công ty kinh doanh gas, Hiệp hội gas Việt Nam cũng cho rằng, giá gas tăng là do giá thế giới tăng cao. Từ tháng 1, thuế nhập khẩu gas đã tăng từ 2% lên 5%. Giá gas thế giới giao trong tháng 2/2012 đã tăng thêm 145 USD/tấn so với giá bán của tháng trước, lên mức 1.025 USD/tấn.